BIG'in Zira Adası İçin Sıfır Karbon Master Planı
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Kendi kendine yeten bir ada. Geleneksel Azerbaycan yapı geleneklerini en son teknoloji ile birleştiren Zira Adası, insanlara minimum kaynak tüketimi ile üstün bir yaşam alanı sunuyor. Üst düzey yaşamı düşük kaliteli kaynak kullanımıyla birleştiriyor.
Azerbaycan'ın Yedi Zirve (Seven Peask), doğal peyzajdan türetilen bir mimari peyzaj öneriyor. Bu yeni mimari sadece yedi tepenin ikonik silüetini yeniden yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda ama daha da önemlisi hava, su, ısı ve enerji akışının neredeyse doğal bir şekilde kanalize edildiği özerk bir ekosistem yaratıyor. Dağlar biyotoplar ve ekolojik nişler yaratır, suyu kanalize eder, ısıyı depolar. Dağlar ve vadiler erişim, barınak sağlıyor. Yedi Zirve (Seven Peaks) sadece bir ikon olarak değil, geleceğin sürdürülebilir kentsel gelişimi için bir model olarak tasarlandı.
Adanın peyzajı dağların yarattığı mikro iklimlerin rüzgar simülasyonlarından elde edilmiş. Yemyeşil ada merkez parkı, tropik bir ada atmosferi yaratacak. Yedi Zirve (Seven Peaks) boyunca ilerleyen rüzgarın yarattığı desenler, ağaç dikimi, kamusal alan ve plazaların yerleşimi ve tasarımı hakkında bilgi verecek. Rüzgar ve türbülansın en güçlü olduğu, ağaçların yoğun olduğu ve rüzgarın yavaşladığı yerlerde açık hava rekreasyonu için uygun bir iklim yaratıyor.
Zira Adası'nın kıyı şeridi marinalar ve plajlarla doludur. Adada üç farklı marina bulunuyor. Adanın ana limanı olan Kapaz Marina'da servis vapur iskelesi bulunuyor. Büyük Savalan ve Babadagh marinaları, özel tekne rıhtımlarına sahip tatil köyleriyle çevrilidir. Adanın ortasındaki büyük bir plaj ve sahil boyunca uzanan birkaç küçük lagün çok çeşitli eğlence aktiviteleri sunuyor.
Master plan, adanın batısındaki yoğun nüfuslu kentsel alanlardan doğudaki yerleşim alanlarına kadar bir dizi kıyı alanı olarak öngörülmüş. Mahalleler merkezi bir konumda bulunan ve ana plaja giden merkezi bir park ile bağlanmış. Adanın en doğu ucunda özel plajları ve helikopter pistleri olan üç büyük lüks villa bulunuyor.
Zira Adası Master Planı iki ana aşamaya ayrılmış. Aşama 1, tüm ada için bir master planı, kendi özel plajı ve 5 yıldızlı bir otel de dahil olmak üzere Kapaz Dağı'na sahip 300 özel villanın tasarımını ve inşaatını içeriyor. Kapaz'ın yanındaki vapur iskelesi, yat limanı ile tüm bu unsurların çevre düzenlemesini de içeriyor. Feribot terminalleri ve ana kara park tesisleri gibi tüm yan gelişmeler de bu dönemde planlanacak, inşa edilecek. Aşama 2, çevre düzenlemesini tamamlamak için altı ek dağ geliştirme, adanın kuzey ucunun yedi hektarında yer alan üç lüks villa ve bir açık deniz yel değirmeni çiftliğini içeriyor. Her iki aşama da birbirinden bağımsız olarak çalışacak ve bireysel gelişmeler göre yönlendirilecek.
Adanın ulaşım sisteminin kalbinde, parkın etrafındaki çevre yollarını kullanan ve sıfır emisyonlu bir ortam yaratan elektrikli araçlar, taksiler ve servis hizmetlerinden oluşan bir ağ yer alıyor. Adayı anakaraya bağlayan servis vapur iskelesi, Bakü şehrinin karşısında kuzey sahilinin merkezinde yer alıyor. Adada, başkent içinde birden fazla yere hızlı bağlantı sağlayan iki helikopter pisti bulunuyor.
Zira Adası (Zira Island), Bakü'nün 'rüzgarlı bir şehir' olmasından yararlanıyor. Zira Adası (Zira Island) bir açık deniz rüzgar çiftliği aracılığıyla rüzgar enerjisi üreterek kendi karbon nötr güç kaynağına sahip olacak. Rüzgar türbinleri tüm adaya güç sağlayacak. Mevcut açık deniz petrol endüstrisi platformunu ve altyapısını dönüştürecek. Hazar Denizi'nin ufkunda bulunan petrol kulelerinin yerini ormanlar alacak.
Tüm atık su ve yağmur suyu toplanır ve arıtıldığı ve sulama için geri dönüştürüldüğü bir arıtma tesisine gönderiliyor. Kanalizasyondaki katı maddeler işlenir, kompostlanır ve sonunda adaya gübre olarak döner. Adanın sürekli sulanması ve gübrelenmesi, tropik adanın yemyeşil durumunu minimum ekolojik ayak izine neden oluyor.