StarCrete Dünya Dışı Tozlardan Yapılabilecek Beton Gibi Bir Malzeme
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Manchester Üniversitesi'ndeki bilim insanları dünya dışı tozlarla yapılabilecek ve Ay'da ve Mars'ta koloniler inşa etmek için kullanılabilecek beton gibi bir malzeme geliştirdi. StarCrete olarak adlandırılan konsept yapı malzemesi, Ay veya Mars regolitinden yapılacak ve astronotların gıdalarından sağlanan tuz ve patates nişastası ile bağlanacak.
Malzemenin ilk prototipleri tuz, patates nişastası ve şu anda volkanik kayalardan meydana gelen "simüle edilmiş Mars tozu" ile yaratıldı. Araştırmacılara göre bu birleşim "sıradan betondan iki kat daha güçlü" bir malzeme meydana getiriyor ve bu da onu insanları uzayda yaşarken zor şartlardan korumak için kullanılabilecek yapılar inşa etmek için elverişli hale getiriyor.
Manchester Üniversitesi'nden bilim insanı Aled Roberts, "Ay ve Mars kolonilerinin gelecekteki yaşayanlarını güneş rüzgarlarından, kozmik ışınlardan ve kurşundan daha hızlı giden bezelye boyutundaki meteorlardan korumak için metre kalınlığında duvarlara ve tavanlara gereksinim duyacağız." dedi. "StarCrete yapımı kolay olduğu için ideal, tek malzemesi ay ya da Mars tozu ve az miktarda tuz ve nişasta ki astronotları doyurmak için zaten bunlara ulaşabileceğimizi biliyoruz." StarCrete takımına göre, "uzayda altyapı inşa etmek şu anda oldukça masraflı ve gerçekleştirilmesi zor". Bu yüzden StarCrete beton gibi geleneksel alternatiflerle mukayese edildiğinde minimum işleme donanımıyla yapılabilen, uzayda kullanılmak üzere uygun fiyatlı ve ulaşılabilir bir yapı malzemesi sunmayı hedefliyor. Şu anda projenin yapımında kullanılan simüle edilmiş Mars tozu, Exolith Simulants adlı uzman bir şirket ve malzeme üreticisinden tedarik ediliyor.
Volkanik kayanın püskürtülmesiyle ince bir toz haline getirilerek, Mars'taki regoliti (ana kayayı kaplayan toz gibi konsolide olmamış malzemeler) anımsattığı anlaşılıyor. Ürünün mevcut modeli yaklaşık yüzde beş patates nişastası ve yüzde 95 simüle edilmiş Mars toprağı ile bir "tutam tuz"dan oluşuyor. Takım simüle edilmiş Mars tozuyla yapılan prototip üstünde gerçekleştirilen testlerin 72 megapaskal basınç mukavemetine sahip olduğunu, bunun da tipik olarak 32 megapaskal basınç mukavemetine sahip olan sıradan betonun iki katından daha güçlü olduğunu belirtti. Bu arada gerçek ay tozuyla üretilen bir versiyonun gücü 91 megapaskaldı.
Manchester Üniversitesi'ndeki bilim insanları patates nişastasını kullanmadan önce astronotların kanının bağlayıcı bir madde olarak nasıl kullanılabileceğini araştırıyorlardı. Elde edilen malzeme yaklaşık 40 megapaskal basınç mukavemetine sahipti ancak kan kullanımı bunu "daha zayıf uygulanabilir" bir opsiyon haline getirdi. Roberts, "Astronotlar için besin olarak nişasta üreteceğimiz için insan kanı yerine bağlayıcı madde olarak buna yönelmek mantıklı oldu." dedi.
Roberts projenin bir hedefinin de StarCrete'i Dünya'daki yapılarda betona alternatif olarak kullanmanın yollarını aramak olduğunu söyledi. Roberts, "Beton küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde sekizini meydana getiriyor, bu nedenle StarCrete gibi düşük karbonlu bitki bazlı bir alternatif geliştirebilirsek bunun çok önemli bir olumlu etkisi olabilir." dedi.
Bir diğer beton görünümlü malzeme ise Sea Stone. Newtab-22 tarafından geliştirilen bu malzeme, deniz ürünleri ve su kültürü endüstrilerinden kurtarılan atık deniz kabuklarından oluşuyor. Imperial College London'dan bir ekip çöl kumundan yapılmış, beton kadar sağlam ancak karbon ayak izi onun yarısı kadar olan, biyolojik olarak parçalanabilen bir inşaat malzemesi olan Finite'ı geliştirdi.