Turizm İşletmeleri Sürdürülebilirlik Adına Neler Yapabilir?
Dr.Pınar Erol, Çevre Mühendisi
Varlığını uzun süre korumak isteyen işletmelerin sürdürülebilirlik kriterlerini binaların işletim aşamasında da dikkate alması gerekiyor. İsviçre kökenli myclimate vakfı otel işletmelerinin İklim değişikliği ile mücadelede yapabileceklerini aşağıdakİ şekilde listeliyor.
Sürdürülebilir faktörler binaların malzeme seçiminden yapım aşamasına kadar dikkate alındığı gibi binaların işletilmesinde de dikkate alınmalıdır. Varlığını uzun süreli korumak isteyen işletmeler tüm gerekli kaynakların kullanımını, geleceği riske atmayacak sorumlulukla ele almalıdır. Kaynaklar deyince artık sadece klasik anlamda ilk aklımıza gelen enerji ve ham madde tüketimi değil, mümkün olan finansal kaynaklar ve insan da olmalıdır. Bu bağlamda sürdürülebilir bir işletmenin büyüme, gelişme ve kar gibi klasik genel işletme hedeflerini taşıyan ana temeller, ekonomik, ekolojik ve insani/toplumsal (sosyo-kültürel) faktörlere dayanmalıdır. İklim değişikliğine karşı A’dan Z’ye çözüm ortaklığı öneren İsviçre kökenli myclimate Vakfı otel işletmelerinin iklim değişikliği ile mücadesinde, aşağıdaki aşamaların sistematik bir şekilde birbiri ardına uygulanmasını öneriyor :
Karbon Değerlendirmesi ve Performans Yönetimi
İlk adımda yapılacak olan, net belirlenmiş sistem sınırları içindeki ilgili verilerin toplanıp kayda alınarak myclimate performans yönetim sistemi ile değerlendirilmesidir. Böylece bilimsel temelli karbon değerlendirmesi ile ya da başka bir deyişle karbon odaklı çevre muhasebesi ile otelin işletilmesinden daha çok hangi alanlarda CO2 eşdeğeri emisyon oluşacağını gösterir. İşletimdeki önlemler takip edilir ve değerlendirilir. Takiben otelin alacağı performans sertifikası otelin bu alandaki taahhütlerinin gerçek verilere dayalı bir belgesi olup müşterileriyle de iletişimde kullanılabilir.
Enerji Potansiyeli Analizi (EPA)
İkinci adımda enerji verimliliğinin arttırılmasına ve ilgili işletim süreçlerinin optimize edilmesine yönelik akışlar belirlenir. Bu verilerle ‘enerji verimliliği analizi’ denilen çalışma yapılıp otel için hem ekonomik hem de çevresel faydaları olan potansiyel enerji tasarrufları ve farklı önlemler belirlenir.
Eğitim ve Bilinçlendirme
Bu aşamada işletmede yapılacak eğitimler ile otel çalışanlarının iklim değişikliği ile mücadele hakkında bilinçlendirilmesi, sürdürülebilirlikle gelen kalitenin anlaşılması ve satış ekibinin de bu bilinci müşterilere aktarması için eğitilmesi sağlanır.
Vizyon
İklim değişikliği ile mücadele vizyonu bir kontrolör tarafından EPA’yı baz alarak hazırlanır. Ardından da önlemler kataloğunun uygulanması sağlanır.
Kıyaslama
Bir yıl sonra ikinci veri toplama aşamasında işletmenin çevresel performansı grafikteki aşamalar dikkate alınarak hem dikeyde hem de yatayda tekrar değerlendirilir ve işletmenin performans sertifikasında da işletmenin hangi oranda iklim değişikliği ile mücadele ve enerji verimliliği çalışmalarını iyileştirdiğini ve benzer işletmelerle kıyaslandığındaki durumunu gösterir.
Karbon Denkleştirme ve Etiket
CO2 emisyonları önlenemiyorsa veya azaltılamıyorsa en azından üçüncü bir adım olarak karbon denkleştirme projeleri düşünülebilir ve böylece otel karbon nötr olabilir. Bununla otel aktif bir şekilde iklim değişikliği ile mücadele ederek, istihdam oluşturarak ve sürdürülebilir kaynak tüketimini destekleyip sürdürebilirliği tam anlamıyla işletmesinde entegre etmeye çalıştığını gösterebilir. ‘İklim nötr otel’ etiketi otelin bu girişimlerini ve çabalarını ödüllendirmiş ve belgelendirmiş olacaktır. Myclimate vakfı bu etiketle otelin iklim değişikliği ile mücadele sorumluluğunu yüklenişini iletişim partneri olarak destekler.
Sektörel Uygulamalar
Bu sektörel yaklaşım, işletme düzeyinde sistemli ve operasyonel olarak enerji optimizasyonu sağlamaktadır. İlgili göstergelerle yıllık bilanço hazırlanması işletmenin sürdürülebilirlik hedeflerini desteklemektedir. Bu bilançolama üzerine kurulan performans yönetim sistemi ile de gerçekleştirilmiş önlemleri ölçmenin yanısıra işletmenin yıllık gelişimi de izlenebilir. Otelin yıllık toplam CO2 emisyonlarının hesaplanmasının yanısıra verilen eğitimler çalışanların bu uygulamalara entegre edilmesine, iklim değişikliğine ve sera gazı emisyonlarının azaltımına dair bilinçlendirilmesine de katkıda bulunur.
‘Zincir Otel’ örneği
‘Sunstar Hotels’ oteller zinciri 2011 yılında yaptığı bir çalışma ile kurumsal karbon ayakizini hesaplayıp toplamda karbon ayakizini (ton CO2 eşdeğeri olarak) bir önceki yıla göre %15,6 oranında azaltmıştır. Bu çalışmanın kapsamı ISO 14040 serisine dayalı yaşam döngüsü yaklaşımı (Life Cycle Thinking) esas alınarak otellerin işletilmesinin yanısıra tedarik edilen ürünlerin üretimini ve bertarafın nasıl yapıldığını da kapsamaktadır. Mayıs 2010-Nisan 2011 çalışma yılı için 5351 ton CO2 eşdeğeri toplam yıllık emisyonun 1610 ton CO2 eşdeğeri otel işletmesinden, 3750 ton CO2 eşdeğeri eletrik üretiminden ve geri kalanı da tedarikçiler ve bertaraf kaynaklıdır. Hesaplamalar da ISO 14064’ün çizdiği çerçeveye göre yapılmıştır (1).
‘Tek Otel’ örneği
‘Tek otel’ örneği olarak da İsviçre Saas-Fee’de ‘Hotel Ferienart Resort & Spa’ oteli 2008’den beri bu sektörel çözümü uygulayarak yıllık Karbon Ayakizini hesaplayıp, azaltabileceği emisyonu çeşitli önlemlerle azaltıp geri kalanını da myclimate’ın Madagaskar’daki ‘güneş ocakları projesi’2 (gold standard) ile karbon denkleştirme yapmaktadır. Böylece 4 yıldır bu otelin işletilmesi ‘karbon nötr’ oluyor. Bu çözümle hem otelin işletilmesinden kaynaklanan emisyonlar azaltılıp önlenmiş oluyor hem de sürdürülebilirlik için bir başlangıç yapmış oluyor.
KAYNAKLAR
1(http://www.myclimate.org/en/carbon-offset-projects/international-projects/detail/mycproject/7.html)
2(http://www.sunstar.ch/assets/Corporate/nachhaltigkeittreibhausgas.pdf)