Karbon Emisyonları Stratosferi Küçültüyor

Environmental Research Letters'da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, karbon emisyonları stratosferin 1980'lerden bu yana 400 metre küçülmesine neden oldu. Çalışma ayrıca, mevcut emisyon oranlarını düşürmek için önlem alınmazsa, hayati önem taşıyan atmosferik katmanın 2080 yılına kadar 1 kilometre daha küçüleceğini ortaya çıkarttı. Bu, uydu operasyonlarını, GPS navigasyonunu ve radyo iletişimini olumsuz etkileyecektir.

Stratosfer, troposferden sonra ikinci atmosferik katmandır. Dünya yüzeyinin 20 ila 60 kilometre üzerinde bulunur ve birçok yönden önemlidir. Dünyayı zararlı UV ışınlarından koruyan ozon tabakasına ev sahipliği yapar. Aşağıdaki troposferde karbondioksit ısındığında ve genişlediğinde, stratosferin alt sınırını iter. Alternatif olarak, karbondioksit stratosfere ulaştığında, bunun yerine havayı soğutur ve büzülmesine neden olur.

Araştırmacılar, bir sonuca ulaşmak için modern iklim modelleriyle birlikte 1980'lerden beri alınan uydu gözlemlerini kullandılar. Uzmanlar uzun zamandır stratosferin küçüldüğünü biliyor olsa da başlangıçta bunun ozon tabakasının delinmesi nedeniyle olduğu düşünülüyordu. Bununla birlikte, yeni çalışma şimdi küçülmenin CO2 emisyonlarından kaynaklandığını kanıtlıyor. Ozon tabakası, Kloroflorokarbonların yasaklandığı 1989'dan beri iyileşti. Ancak stratosfer bu dönemde küçülmeye devam etti.

Bu çalışma, insan eylemlerinin ne kadar geniş kapsamlı olabileceğini göstermeye gidiyor. Nisan ayında yapılan farklı bir çalışma, iklim krizinin Dünya'nın eksenini değiştirdiğini ortaya koydu. Aynı krizin stratosferi de küçülttüğünün ortaya çıkmasıyla, trendi tersine çevirmek için harekete geçilmelidir. Reading Üniversitesi'nden profesör Paul Williams, "Bu çalışma, stratosfer daralmasının ilk gözlemsel kanıtını sunuyor ve nedenin aslında ozondan ziyade sera gazı emisyonlarımız olduğunu gösteriyor" dedi.