Eski Çimento Fabrikası Kültürel ve Sosyal Merkeze Dönüştü
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Uluslararası mimarlık stüdyosu MVRDV, Şanghay’ın Huangpu Nehri kıyısında yer alan tarihi bir çimento fabrikasını dönüştürerek, West Bund bölgesinde dikkat çeken bir uyarlanabilir yeniden kullanım projesini hayata geçirdi.
GATE M West Bund Dream Center adı verilen bu yeni gelişim, Expo 2010 sonrasında sanayi bölgesinin kültürel kimliğe kavuşmasına öncülük eden projeler arasında yer alıyor.
Bu kapsamlı dönüşüm, alışveriş alanlarından tırmanma tesislerine, çok amaçlı etkinlik alanlarından nehir kenarındaki kamusal dinlenme noktalarına kadar geniş bir sosyal donatı yelpazesi sunuyor. Zamanında Asya'nın en büyük çimento fabrikası olan bu alan, artık ziyaretçiler için yeni nesil bir kültür ve yaşam merkezi olarak hizmet veriyor.
Endüstriyel Mirasın Kentsel Dokuya Entegrasyonu
Proje öncesinde alanda hem büyük ölçekli endüstriyel yapılar hem de geçmişte başlatılıp tamamlanamayan bazı modern yapılar yer almış. MVRDV’nin geliştirdiği yeni master plan, bu geçmişten gelen çeşitliliği koruyarak çok katmanlı, esnek ve sürdürülebilir bir kentsel çevre oluşturuyor.
MVRDV, projenin genel planlamasının yanı sıra güney kısmının ve merkezdeki M Factory binasının tasarımından sorumluymuş. Kuzey bölümde ise Atelier Deshaus tasarımı ticari yapılar, Schmidt Hammer Lassen imzalı West Bund Dome Art Center ve Shanghai West Bund Theater bulunuyor.
Bu yaklaşımda öncelik, yapıların korunması ve yeniden işlevlendirilmesi yoluyla karbon salınımı ve inşaat atıklarını azaltmak olmuş.
"Yıkmak Yerine Dönüştürmeyi Tercih Ettik"
MVRDV’nin kurucu ortağı Jacob van Rijs, projenin temel felsefesini şu sözlerle özetledi: “Başından beri mevcut yapılarda büyük bir potansiyel olduğunu biliyorduk. Kolay olduğu için yıkmak yerine, bu yapılara yeni anlamlar kazandırmak istedik. Bu yaklaşım, hem daha az karbon salınımı hem de daha az atık anlamına geliyor. Yeni binaları arka plana alıp, endüstriyel devleri sahnenin yıldızı haline getirdik.”
M Factory: Beton Devden Yaşam Dolu Bir Merkeze
Proje kapsamında, ham beton silolar ve fabrika binaları, canlı turuncu sirkülasyon elemanları ile (merdivenler, asansör şaftları) desteklenerek kentsel simgeler haline getirilmiş. Merkeze konumlanan M Factory binasının zemin katında, BLOOMARKET adını taşıyan bir gıda pazarı yer alıyor.
Üst katta ise esnek kullanıma uygun büyük bir etkinlik alanı bulunuyor. Bu kata ulaşım, merdivenle sağlanıyor. Hemen yanındaki silo, dikey tırmanma duvarı olarak yeniden işlevlendirilmiş. Çatı katı ise seyir terasları ve balkonlarla panoramik şehir manzarası sunuyor.
Yeni Yapılar
Tamamlanmamış modern binalar, günümüzde restoran, butik mağaza ve otel olarak kullanılıyor. Bu yapılarda nötr cepheler, yeşil çatılar ve geniş teraslar sayesinde hem modern hem de doğayla uyumlu bir atmosfer yaratılmış.
Peyzaj tasarımı ise dünyaca ünlü Field Operations üstlenmiş. Nehir kıyısındaki konumun avantajını kullanan tasarım, kamusal erişimi kolaylaştıran geniş yaya yolları ve sosyal alanlarla projeyi tamamlıyor.
Tanınan Bir Kentsel Dönüşüm Başarısı
Açıldığı günden bu yana GATE M Dream Center, sadece mimari çevrelerin değil, halkın da yoğun ilgisini çekmiş. Bu proje, dünya genelinde öne çıkan bir mimari yaklaşımı temsil ediyor: endüstriyel yapıların toplum ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde dönüştürülmesi.