Mimaride Terrazzo Nedir ve Nerelerde Kullanılır?

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Sürdürülebilirlik ve malzeme kimliğinin mimaride öncelik haline geldiği günümüzde, bazı antik yapı malzemeleri yeni bir yaşam alanı buluyor. Terrazzo da bu dönüşümün en çarpıcı örneklerinden biri. Kökleri 15. yüzyıla dayanan terrazzo, geleneğin nasıl yeniliğe ilham olabileceğini gösteriyor.

Terrazzo’nun tarihi

Modern terrazzo’nun temelleri, 15. yüzyılda İtalya’nın Venedik kentinde atıldı. Mozaik ustaları, mermer atıklarını harçla karıştırarak teraslar için hem dayanıklı hem de estetik yüzeyler üretmeye başladı. Bu yaklaşım, yalnızca ham madde israfını azaltmakla kalmadı, aynı zamanda taş zımpara aracı galera gibi yeni yüzey bitirme tekniklerinin doğmasına da zemin hazırladı.

Terrazzo neden sürdürülebilir bir malzemedir?

Günümüzde terrazzo, sürdürülebilir mimarinin simge malzemelerinden biri haline geldi. Terrazzo'nun çevre dostu olarak kabul edilmesinin başlıca nedenleri:

Artık taş, cam, seramik ve endüstriyel atıklar gibi geri dönüştürülmüş agregalardan üretilmesi

Yeni ham madde ihtiyacını en aza indirmesi

Uzun ömürlü ve dayanıklı olması sayesinde atık oluşumunu azaltması

Gözeneksiz yüzeyiyle kimyasal temizleyici ihtiyacını ortadan kaldırması

Terrazzo nerelerde kullanılır?

Cilalı, homojen ve özelleştirilebilir yapısı sayesinde terrazzo, mimari uygulamalarda oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. En sık tercih edildiği alanlar:

Yoğun kullanıma açık zeminler: lobiler, okullar, hastaneler, alışveriş merkezleri

Duvar kaplamaları ve mutfak tezgahları

Lavabo ve banyo yüzeyleri

Mobilya ve iç mekân dekorasyon ürünleri

Üretim süreci ise çimento ya da epoksi bazlı bağlayıcılarla agregaların karıştırılması, yüzeyin hazırlanması, zımparalama, cilalama ve koruyucu kaplama uygulanması adımlarından oluşur.

Terrazzo’da yenilikçi yaklaşımlar

São Paulo merkezli Talpa Design, terrazzo’nun sürdürülebilir potansiyelini radikal bir yaklaşımla yorumluyor. Kurucusu Raquel Finotti, markasını yer altında sessizce çalışan ama üretken bir varlık olan köstebekten ilham alarak adlandırmış.

Talpa Design’ın farkı, ham maddenin türüne göre ürün tasarımını daha en başta şekillendirmesi. Geri dönüşüm merkezlerinden toplanan inşaat atıkları, cam parçaları, vidalar, tuğlalar ve hatta istiridye kabukları, temizlenip kurutulduktan sonra benzersiz terrazzo karışımları oluşturmak için kullanılıyor. Her karışım, 7, 15 ve 28 günlük mukavemet testlerinden geçiriliyor. 

Ahşap atıkla terrazzo üretimi

Londra merkezli Foresso, terrazzo tasarımlarına ahşap atık entegre ederek benzersiz bir malzeme geliştirdi. Firma direktörü Conor Taylor, marangoz atölyesinde tanık olduğu israfın bu fikri doğurduğunu söylüyor. Foresso’nun amacı, “ahşabın doğal estetiğini yansıtan, düşük çevresel etkiye sahip bir terrazzo üretmek.”

Foresso’nun üretim süreci, el işçiliğine dayanıyor. Geri dönüştürülmüş ahşap yongaları, mineral tozlar, pigmentler ve biyo-reçine ile birleştirilerek kontrplak üzerine yayılıyor ve ardından zımparalanıp cilalanıyor. Ortaya çıkan malzeme, sıcaklık ve zarafet taşıyan doğal bir terrazzo alternatifi sunuyor.

Terrazzo’nun dili: yeniden kullanımın estetik ifadesi

Terrazzo, yalnızca bir yapı malzemesi değil; bir ifade biçimi haline geliyor. Onun çok katmanlı yapısı, zamanın izlerini ve geri dönüştürülmüş malzemelerin hikâyelerini taşıyor. Talpa ve Foresso gibi öncü markaların çalışmaları, geleceğin sadece yeniyle değil, var olanın yeniden yorumlanmasıyla da şekillenebileceğini gösteriyor.