Schmidt Hammer Lassen’dan Sürdürülebilir Mimarlık Örneği
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Schmidt Hammer Lassen, Çin’in Shenzhen kentinde, çatı katında 1,1 kilometrelik yürüyüş yolu bulunan çevreci bir enerji santrali tasarladı. Shenzhen Energy Ring adı verilen yapı, yalnızca enerji üretim tesisi değil; aynı zamanda toplumu bilinçlendirmeyi amaçlayan bir öğrenme ve keşif merkezi işlevi görüyor.
Shenzhen Energy Ring’in işlevi
Shenzhen’in Longgang Bölgesi’nde konumlanan enerji santrali, günde 5.000 ton atığı yakarak yılda 1,2 milyar kilovat saat (kWh) enerji üretiyor. Tesiste uygulanan emisyon standartları, Çin ulusal standardı (GB18485-2014) ve Avrupa Birliği’nin 2010/75/EU normlarının da üzerinde.
Endüstriyel süreci sade bir mimariyle ifade eden tasarım
Schmidt Hammer Lassen, projede Gottlieb Paludan Architects ile iş birliği yaptı. Amaç, enerji santralinin teknik karmaşıklığını sade ve net bir form ile ifade etmek. Tasarım direktörü Chris Hardie, projeyi şu sözlerle özetliyor:
“Energy Ring’i tasarlarken, aynı zamanda iklim krizini azaltmak istedik. Mimarlık yoluyla sıradan bir yapı formunu daha ikonik ve etkileyici hale getirmeyi amaçladık.”
Güneş panelleriyle çevreci çözüm
Yapının konik formu, tüm işlevlerin en küçük alanda toplanmasını sağlayacak şekilde tasarlandı. Düz çatı, 18.000 m2’lik fotovoltaik güneş paneli alanına ev sahipliği yapıyor.
Proje direktörü Chao Chen, şunları söyledi:
“Farklı işlevleri tek çatı altında toplamak, bina alan kullanımını maksimum sınırın %11 altına çekti. Bu da hem yerden hem kaynaklardan tasarruf sağladı.”
Doğal havalandırma ile öne çıkan cephe
Cephede 8.215 adet üçgen çelik, yukarı doğru spiral şekilde yerleştirilmiş. Turuncu kaplama, kirliliğe karşı direnç ve kendi kendini temizleme özelliği sağlıyor. Çeliklerin arası, genişletilmiş metal örgü ile doğal havalandırmaya, duman tahliyesine ve gün ışığı girişine izin veriyor. Çatıdaki çelik panjur sistemi ise havalandırmaya ek katkı sunuyor.
Yürüyüş yolları, sergi alanları ve gözlem platformu
Shenzhen Energy Ring, Çin’de LEED Gold sürdürülebilirlik sertifikası alan ilk endüstriyel yapılar arasında yer alıyor. Sadece altyapı değil, aynı zamanda kamusal bir alan olarak da hizmet veriyor.
Ziyaretçiler, tesisin girişinde atık işleme ve enerji üretim verilerinin canlı olarak paylaşıldığı peyzajlı bir plaza tarafından karşılanıyor. Ardından, iki yüksek bacayı birbirine bağlayan köprü üzerinden geçerek binaya ulaşıyorlar.
Atık yakma süreci gözlemlenebiliyor
150 metre uzunluğundaki camla çevrili yürüyüş yolu, ziyaretçilerin tesisin içindeki atık yakma sürecini doğrudan gözlemleyebilmelerini sağlıyor. Turun sonunda, ziyaretçiler bir asansörle çatı katına çıkarılıyor. Burada doğa manzarasının eşliğinde, yapının etrafını saran 1,1 kilometrelik yürüyüş yolunu deneyimleyebiliyorlar.
Hardie, “Energy Ring yalnızca bir altyapı tesisi değil; aynı zamanda bir keşif yolculuğu. Ziyaretçilerin bu tesisin ölçeğini deneyimlemesi ve günlük yaşamda atıkları azaltmanın önemini kavraması en büyük kazanım.” dedi.
Bu etkileyici proje, mimarlık dünyasında da büyük yankı uyandırdı. Shenzhen Energy Ring, geçtiğimiz yıl Dezeen Awards China’da ‘Yılın Kamusal Projesi’ ödülünü kazandı.
Schmidt Hammer Lassen’ın Çin’deki diğer projeleri
Stüdyo, Çin'de yalnızca enerji yapılarıyla değil, kültür ve dönüşüm projeleriyle de öne çıkıyor. Pekin’de bir sanat merkezi tasarlayan ekip, Şanghay’da ise eski bir çimento fabrikasını çok amaçlı bir performans ve spor merkezine dönüştürdü.