V8 Architects’ten Sürdürülebilir Konut Projesi
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Hollandalı mimarlık ofisi V8 Architects, geri dönüştürülmüş ve yeniden kullanılmış malzemeleri merkeze alarak Rotterdam'da Villa Residu adlı sürdürülebilir konut projesine imza attı. Döngüsel tasarım ilkelerinin konut yapımında uygulanabilirliğini göstermek amacıyla hayata geçirilen bu proje, Hollanda’da örnek teşkil eden sürdürülebilir mimari çözümlerden biri olarak öne çıkıyor.
Villa Residu, geliştirici firma VORM tarafından yürütülen Koer Konut Geliştirme Projesi kapsamında inşa edilmiş. Yapı, döngüsel tasarımı sadece teoride değil, doğrudan uygulamada da test eden bir pilot proje niteliği taşıyor.
Geri Dönüşümle İnşa Edilen Konut Projesi
V8 Architects, bu konutları temel ve iç merdivenler dışında tamamen geri dönüştürülmüş ve yeniden kullanılmış malzemelerle inşa etmiş. Proje, döngüsel tasarımın büyük ölçekli konut projelerine nasıl dahil edilebileceğini araştıran bir örnek olay çalışması olarak değerlendirilmiş.
“Villa Residu bizim için küçük ama etkisi büyük bir proje.” — Michiel Raaphorst, V8 Architects Kurucu Ortağı
Raaphorst, büyük ölçekli konut projelerinde döngüselliğin uygulanmasının zorluklarına dikkat çekerken, bu küçük ölçekli yapı ile estetik, inşaat metodolojisi ve çevresel sürdürülebilirliğin bir araya gelebileceğini kanıtlıyor.
Yeşil Cephe ve Sürdürülebilir Mimari
Hollanda’da yaygın konut tipolojisine uygun şekilde tasarlanan yapı, bilinçli olarak çevredeki diğer konutlardan farklı inşa edilmiş. Özellikle yapının dikkat çeken özelliği ise, yeşil çelik cephe panelleriyle kaplı yüzeyi olmuş.
- Çelik iskelet: Önceki projelerden geri kazanılan malzemelerle, Swanenberg Iron Group tarafından sağlanmış.
- Ahşap döşemeler: Yıkım müteahhidi Bork tarafından tedarik edilmiş.
- Cephe panelleri: Geri dönüştürülmüş çelik paneller Van Engeland de Groot tarafından temin edilmiş.
- Pencereler: CirQ Wood ve Kiewit tarafından yeniden işlenerek geri kazanılmış.
- Cam, korkuluk, yalıtım, ahşap iskelet ve sac kaplamalar gibi diğer unsurlar da farklı projelerden dönüştürülmüş.
Bu cephe elemanları, yalnızca estetik bir duruş sunmakla kalmıyor, aynı zamanda yapının karbon ayak izini ciddi ölçüde azaltıyor.
Fonksiyonel ve Modüler İç Mekân Kurgusu
Yapı diyagonal olarak ikiye bölünmüş, yan yana konumlanmış iki bağımsız giriş kapısıyla tanımlanmış. Her bir ev:
- Zemin katta bağımsız bir ofis alanı,
- Birinci katta oturma odası,
- Üst katlarda ise dörder yatak odası ve ikişer banyo barındırıyor.
İç mekânda kullanılan alçıpanların büyük bölümü geri dönüştürülmüş, yalnızca tavanlarda yeni alçıpan kullanılmış. İç merdiven ise yeni malzemelerle yapılmış tek unsur olarak öne çıkıyor.
Proje sürecinde malzemelerin hazır bulunurluğu, tasarımın seyrini doğrudan etkilemiş. Raaphorst bu durumu şöyle açıkladı: “Bir tasarımı tamamlayıp, malzemeleri raftan alır gibi seçemezsiniz. Tasarımı, mevcut malzeme çeşitliliğine göre genel ve esnek şekilde tarif etmeniz gerekir. Çünkü o malzeme, tasarımdan iki yıl sonra elinize geçebilir.”
Yapının ruhsatı, belirsiz ancak tanımlı malzeme profilleriyle alınmış; proje ilerledikçe mevcut malzemelere göre revize edilerek uygulanmış.
Sökülebilir Yapı Tasarımı
Bağımsız bir analizle yapılan Yapıların Çevresel Performansı (MPG) değerlendirmesine göre, Villa Residu’nun karbon etkisi yasal standartlardan %56 daha düşük çıkmış. Ayrıca yapı, sökülüp yeniden kullanılabilir olacak biçimde modüler tasarlanmış.
Raaphorst’a göre döngüsel mimarinin yaygınlaşabilmesi için şu üç başlık öne çıkıyor:
- Malzeme bankaları ve pazar yerleri: Verici (donör) binalar ile alıcı yapılar arasında arayüz görevi görecek sistemlere büyük ihtiyaç olacak.
- Malzeme hasadı: Yapı projelerinin başında, özellikle taşıyıcı sistem için malzeme tespiti ve depolama yapılmalı.
- Yasal ve mali teşvikler: Döngüsel olmayan malzemelere yönelik vergi düzenlemeleri ve geri kullanım için finansal teşvikler hayata geçirilmeli.
Yeniden kullanım çoğu zaman yeni malzemeden daha pahalı ve yapısal onay süreçleri daha karmaşık. Döngüsel dönüşüm için mevzuat desteği şart.