Avrupa’da İnşaat Sektörü Değişiyor
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Kâr amacı gütmeyen kuruluş HouseEurope!, Avrupa genelinde daha adil ve sürdürülebilir inşaat sektörü oluşturma çabalarıyla 2025 Obel Ödülü’nün kazananı oldu. Ödül, organizasyonun sektöre yön veren vizyonu ve politika düzeyinde farkındalık yaratmadaki etkisi nedeniyle verildi.
HouseEurope! Nedir?
Avrupa’da yıkım yerine yenileme anlayışını benimseyen HouseEurope!, mevcut yapıların korunması, kaynak tasarrufu ve toplulukların devamlılığı için çalışan bir politika laboratuvarıdır. Organizasyon, kâr odaklı yıkım projeleri yerine, uzun vadeli sosyal ve çevresel fayda sağlayan dönüşüm modellerini savunuyor.
2025 Obel Ödülü’nün Teması: “Hazır Yapı”
Bu yılki Obel Ödülü teması “Ready Made (Hazır Yapı)” olarak belirlendi. HouseEurope!, Avrupa inşaat ve konut kültüründe paradigma değişimini destekleyen çalışmalarıyla bu prestijli ödüle layık görüldü.
Mimarlıkta Toplumsal Sorumluluk
Ödül jürisi başkanı ve MVRDV kurucu ortağı Nathalie de Vries, HouseEurope!’un mimarlık mesleğinin sadece teknik değil, aynı zamanda sosyal ve politik bir araç olduğunu kanıtladığını belirtti: “Biz mimarlar yalnızca uygulayıcı değiliz; kamu yararı için toplumsal aktörler olarak hareket etmeliyiz.”
AB Düzeyinde Yeni Yasa Hedefi
HouseEurope!’un mevcut odağı, Avrupa genelinde binaların dönüşümünü kolaylaştıracak yeni bir yasanın çıkarılması. Bu amaçla başlatılan Avrupa Vatandaş Girişimi kapsamında, yedi farklı ülkeden en az bir milyon imza toplanması hedefleniyor. Başarıya ulaşılırsa, teklif Avrupa Komisyonu tarafından değerlendirilecek.
Sunulan yasa taslağı şu başlıklara odaklanıyor:
- Mevcut yapıların yeniden kullanım hakkı
- Yenileme ve geri dönüşüm için vergi teşvikleri
- Bina risk ve potansiyelinin daha adil şekilde değerlendirilmesi
“Yıkma, Yenile: Spekülasyon Değil Dönüşüm”
HouseEurope! kampanya yöneticisi Alina Kolar ve kuruculardan Olaf Grawert, Avrupa'da her dakika bir yapının yıkıldığına dikkat çekiyor: “Bu yıkımlar doğal afet değil, finansal spekülasyonlar yüzünden gerçekleşiyor. Sonuç: artan kiralar, yükselen sıcaklıklar. HouseEurope!, bu döngüyü kırmak için bir çağrıdır: Yıkma, yenile. Spekülasyon değil, dönüşüm.”
Mimarlık Mesleğine Çağrı
Obel Ödülü jürisi, bu yılki seçimle mimarlara net bir mesaj veriyor: Mevcut sistemleri sorgulamak ve dönüştürmek mimarlığın da görevidir. HouseEurope!, bu kolektif dönüşümün mimarı olarak örnek teşkil ediyor.
Obel Ödülü Hakkında
2019 yılında kurulan Obel Ödülü, mimarlıkta toplumsal ve çevresel etkisi olan projeleri onurlandırmak için veriliyor. Geçmiş yıllarda ödüle layık görülen projeler arasında:
- Scape: New York’ta vizyoner kıyı savunma sistemi,
- Seratech: Karbon nötr beton prototipiyle dikkat çeken İngiliz girişimi yer alıyor.