Sürdürülebilir Bir Biyoenerji Isıtma Tesisi
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Helsinki’nin doğusunda, deniz kıyısında konumlanan Vuosaari Biyoenerji Isıtma Tesisi, Finlandiya'nın önde gelen enerji şirketlerinden Helen Ltd. tarafından hayata geçirildi. Şirketin 2030 yılına kadar karbon nötr enerji üretme hedefinin bir parçası olan tesis, yüksek verimlilik ve sürdürülebilir enerji kullanımıyla kentin bölgesel ısıtma sistemine önemli bir katkı sunuyor.
Kivinen Rusanen Architects (önceki adıyla Virkkunen & Co Architects) tarafından tasarlanan tesis, endüstriyel mimari ve ileri teknoloji mühendisliğini bir araya getirerek modern ve çevre dostu bir enerji altyapısı oluşturuyor. Stüdyo, Vuosaari enerji santrali sahasındaki tüm yapıları tasarladı.
Sürdürülebilir enerji üretimi
Vuosaari Biyoenerji Isıtma Tesisi, yaklaşık 260 MW bölgesel ısıtma kapasitesine sahip olup, Helsinki’nin ısı ihtiyacının dörtte birini karşılıyor. Yüksek verimli sistemleri sayesinde karbon emisyonlarını önemli ölçüde azaltan tesis, %122’lik enerji verimliliği ile dikkat çekiyor.
Ana yakıt kaynağı olarak sürdürülebilir ormancılık faaliyetlerinden elde edilen odun yongaları kullanılıyor. Bu biyokütle yakıtı, başka alanlarda değerlendirilemeyen atık malzemelerden yararlanarak döngüsel ekonomiye katkı sağlıyor.
Mimari tasarımda fonksiyonellik ve estetik bir arada
16.535 m2’lik alanı kaplayan tesis, iki ana bölümden oluşuyor:
Gelişmiş ısı geri kazanım sistemine sahip kazan binası
Biyo-yakıt taşıma ve depolama sistemi
Kazanın bulunduğu yapı, farklı yüksekliklere sahip endüstriyel ekipmanlara uygun olarak çok katmanlı bir hacimle tasarlandı. Biyo-yakıt taşıma bölümü ise yakıtın kabulü, eleme işlemi ve depolanması için üç ayrı binadan ve bir konveyör sisteminden oluşuyor.
Kivinen Rusanen Architects, lojistik ve güvenliği önceliklendirerek tesisi kompakt bir düzen içinde inşa etti. Ana konveyör sistemini taşıyan çelik makaslar, kare kesitli olarak tasarlanarak alan kullanımını optimize ediyor.
Endüstriyel bir yapıdan daha fazlası
Vuosaari Biyoenerji Isıtma Tesisi, Vuosaari limanı manzarasında yer alıyor. Kuzeyde Vuosaarenhuippu Parkı'ndan, batıda konut alanlarından ve denizden görülebilen tesis, çevresiyle uyumlu ve estetik bir mimari anlayışla tasarlandı.
Binaların yüksekliği, bölgedeki kentsel dokuyla uyum sağlayacak şekilde kademeli olarak artırıldı. Batı tarafında daha alçak olan biyo-yakıt taşıma yapıları, trafik ve yayalara daha yakın konumlandı. Merkezde bulunan kazan binası ise daha yüksek bir yapı olarak yükseliyor.
Cephe tasarımında nötr bir renk paleti kullanılarak endüstriyel yapının çevresiyle bütünleşmesi sağlandı. Çift katmanlı cephe sistemi, görsel netlik kazandırırken teknik açıdan da optimum çözümler sunuyor. Geniş cam cepheler, doğal ışığın iç mekana ulaşmasını sağlarken, perfore edilmiş çift katmanlı yüzeyler, güneş ışınlarının aşırı ısı etkisini azaltıyor.
Malzeme seçiminde sürdürülebilir ve dayanıklı çözümler
Tesisin dış cephe kaplamasında iki farklı çift katmanlı malzeme kullanıldı. Kazan binasında kullanılan hafif alüminyum kompozit paneller, modern ve dayanıklı bir yüzey sağlıyor. Yakıt taşıma sisteminde tercih edilen profilli çelik sac, kompleks yapı düzenine uygun esnek bir kaplama sunuyor.
Her iki kaplama türünde de ışık ve havanın geçişine izin veren delikli yüzeyler bulunuyor. Bunun yanı sıra, siyah-beyaz prefabrik beton yapılar, hafif metal yüzeylerle kontrast oluşturarak mimari kompozisyona derinlik katıyor.
Helsinki’nin sürdürülebilir geleceği için kritik bir adım
Vuosaari Biyoenerji Isıtma Tesisi, Helsinki’nin karbon nötr enerji üretimine geçiş sürecinde hayati bir rol üstleniyor. Kivinen Rusanen Architects, mimari tasarımın sadece işlevsellik değil, aynı zamanda sürdürülebilir enerji üretiminin değerini yansıtıyor.
Bu proje, sadece verimli ve çevreci bir enerji tesisi değil, aynı zamanda kent kimliğini ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerini destekleyen mimari bir örnek olarak öne çıkıyor.