Deniz Fenerinden İlham Alan Gökdelen
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Boston merkezli mimarlık ofisi Safdie Architects, ABD’nin Maine eyaletinde yer alan Portland şehrinde, 30 katlı bir gökdelenin merkezinde konumlanan yeni bir şehir meydanı tasarımı önerdi. “Old Port Square” adı verilen proje, şehrin tarihi Old Port semtinde yer alıyor ve deniz mimarisiyle bütünleşen bir kentsel merkez inşa edecek.

Tarihi Dokuya Uyumlu Modern Tasarım
Yaklaşık 1.6 hektarlık alana yayılan proje kapsamında, 115 metre yüksekliğinde çok amaçlı bir kule ve camdan oluşan perakende pavyonu inşa edilecek. Projenin mimari tasarımı Safdie Architects tarafından yapılırken, çevre düzenlemeleri Michael Boucher Landscape Architecture ve grafik tasarımı ise Pentagram tarafından üstleniliyor.
"Bu Kule Portland'a Ait Hissedilmeli"
Safdie Architects’in kurucusu Moshe Safdie, projeyle ilgili şu açıklamada bulundu:
“Portland güçlü tarihe ve mirasa sahip bir şehir. Genellikle alçak yapılarla kuşatılmış şehir merkezine bir kule tasarlarken, bu yapının gerçekten Portland’a ait hissettirmesini sağlayacak unsurları aradık.”
Safdie’ye göre, projenin dönüm noktası, kuleyi bir deniz feneri gibi “kentsel bir işaret” olarak konumlama fikrinin geliştirilmesi oldu:
“Tıpkı Portland’ın zarif ve ince deniz fenerleri gibi; karadan ya da sudan yükselerek manzaraya anlam katan bir simge olmalıydı.”
Deniz Fenerini Andıran Mimari
Tasarım görsellerinde, kule katmanlı, sıcak tonlarda ve dokulu panellerle kaplanmış şekilde görülüyor. Üst bölümde, dışa doğru açılan ahşap strüktürle çevrili bir cam hacim yer alıyor. Bu kısım, deniz fenerinin ışık bölümüne gönderme yapıyor.

Kulede kullanılan sıcak tonlu malzemeler, bölgedeki balıkçı iskelelerine ve 18. ile 19. yüzyıldan kalma tuğla yapılara atıfta bulunuyor.
Otel, Konut ve Panoramik Restoran
Gökdelen, 10 metre yüksekliğinde yükseltilmiş bir taban üzerine inşa edilecek. Bu bölümde iki adet giriş lobisi ile bir kafe bulunacak. Kulenin dokuz katı otel, üstteki 14 kat ise konutlar için ayrıldı. En üst katta ise manzaraya hakim bir restoran yer alacak.

Cam Küp Formundaki İkinci Yapı
Projenin bir diğer parçası olan ve 55 Union Street adresinde yer alacak ikinci bina, yine Safdie Architects tarafından tasarlanıyor. Cam küp biçimindeki bu iki katlı yapı, kulenin mimari dilini devam ettiren tonozlu ahşap bir çatıya sahip olacak.
Yapılar arasında bağlantı, heykelsi bir merdiven ile sağlanacak.
2021’den Bu Yana Kentsel Yenileme Çalışmaları Sürüyor
Safdie Architects, proje kapsamında 2021 yılından bu yana çevredeki kentsel alanları iyileştirme çalışmaları yürütüyor. Bu süreçte bir otopark yenilendi, ayrıca 200 ve 220 Middle Street adresindeki binaların cephelerine cam vitrinler eklendi.

Uzun Vadeli Bir Kentsel Dönüşüm
Projeyi destekleyen geliştirici firma, Portland merkezli East Brown Cow. Safdie Architects’in kıdemli ortağı Sean Scensor, projeyi şöyle özetliyor:
“Old Port Square ve East Brown Cow ile olan uzun vadeli iş birliğimiz sayesinde zamanla parçalanmış bir bloku bütünleştirme fırsatı yakaladık. Bu sadece bir kule tasarımı değil; mevcut binaları restore ediyor, yeni mimariyi dahil ediyor ve Portland toplumu için yeni kamusal alanlar oluşturuyoruz.”
Maine’de Öne Çıkan Diğer Büyük Projeler
Maine eyaletindeki diğer dikkat çeken projeler arasında, AR ve yapay zekâ teknolojileriyle donatılmış Maine Üniversitesi’ne ait üretim tesisi ve Lever Architecture tarafından tasarlanan Portland Sanat Müzesi kampüs genişleme projesi yer alıyor.