Hayvan Dostu Pako Sokak Hayvanları Sosyal Yaşam Kampüsü
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Türkiye'de sokak hayvanlarına yönelik uygulamalar öncelikle terk edilmiş, yaralı, hasta, engelli veya kimsesiz hayvanlara ihtiyaç duydukları bakımı sağlamaya ve tedavilerinin sonunda bu hayvanları doğal ortamlarına geri bırakmaya odaklanır. Açık ve kapalı alanların mekânsal düzenlemesiyle insan ve köpekler arasındaki etkileşime odaklanırken aynı zamanda sahiplenme temasını da güçlendiren tesis, İzmir'in Bornova ilçesinin Gökdere semtinde yer alan 110.000 m2'lik bir alanda konumlanıyor. Türünün ilk örneği olan bu tesis, sadece geçici bir bakım merkezi olarak değil, aynı zamanda insanlar ve köpekler arasındaki etkileşime dayanan bir rehabilitasyon merkezi olarak tasarlandı ve karşılıklı rehabilitasyon fikrini teşvik eden ve ailelerin kaliteli zaman geçirmeleri için alternatif bir alan olarak görülebilecek ve insan-köpek etkileşimini güçlendiren bir alan sağladı.
Barınaklar sahanın kuzey ve güney kenarları boyunca yerleştirilmiş olup, açık bir amfitiyatro, idari birimler ve yavru köpekler ile safkan köpekler için barınaklar içeren merkezi bölge ile ayrılmış. Veterinerlik hizmetleri için birimler, bir karantina birimi ve saldırgan köpekler için bir barınak alanın doğu ucunda yer alır. Projenin temelini oluşturan bu barınak birimleri, birçok barınağın karşılaştığı hijyen, güvenlik, erişilebilirlik ve yeşil alan eksikliği gibi sorunları gidermek üzere tasarlanmış olup, yeşil ve toprak alanlardan oluşan soft peyzajlar içeren açık ve konforlu mekanlar, projeyi çevredeki peyzajla daha da bütünleştirir.
Barınak birimlerinin tasarımı ve mekansal düzenlemeleri yeterli genişlikte yaşam birimlerine, doğal ışık ve havalandırmaya, otomatik sulama sistemine, kapalı alanlarda soft peyzajlara ve yeşil ve mavi şeffaf ögelere sahip olma kararları temelinde geliştirilmiş. Ayrıca iç sirkülasyon aksının cephelerini kaplayan tel örgü perdeler, sadece ziyaretçiler ve köpekler arasında değil, aynı zamanda köpekler arasında da görsel bağlantılar sağlamakta ve güçlendirir.
Köpeklerin bakımından sorumlu personele sağlanacak konaklama alanlarına güvenli girişler ve varışlar oluşturmak için girişler iki bölüm olarak tasarlanmış. İdari kullanım için ayrılan alan içerisinde köpek bakımı ve sahiplendirilmesi ile ilgili eğitim seminerleri ve atölye çalışmalarına ayrılmış ek alanlar da tasarıma dahil edilmiş. Bunun yanı sıra engelli çocuklarla çalışma konusunda uzmanlaşmış eğitim kurumları da merkezde sağlanan rehabilite edici insan-köpek etkileşimi olanaklarından yararlanabilecek. Merkez amfi tiyatronun doğu kanadında yer alan barınaklara eklenen ve hem gölgeleme hem de sergileme unsuru olarak işlev gören brüt beton duvarlar, merkezde yaşayan köpekler ve ırkları hakkında bilgiler içerecek ve sahiplenmek isteyen ziyaretçilere her bir ırkın fiziksel özellikleri ve davranış biçimleri hakkında temel bilgiler sunacak.
Ayrıca projenin merkezinde yer alan amfi tiyatro, tüm kompleksin odak noktasını oluşturmakta ve ziyaretçilere sahiplenmeyi düşündükleri köpeklerle vakit geçirme ve etkileşimde bulunma fırsatı verir. Tüm tasarım parametrelerine uygun olarak ve bu hayvanları tedavilerinin sonunda doğal ortamlarına bırakma niyetiyle Pako Sokak Hayvanları Sosyal Yaşam Kampüsü'nün çevreye entegre tasarımı, gelecekteki tesisler için bir örnek teşkil etmeyi amaçlar.
