BIOTOPIA 2025 Venedik Mimarlık Bienali’nde
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
2025 Venedik Mimarlık Bienali’nde sergilenen BIOTOPIA: Propagative Structures adlı enstalasyon, dikkat çekiyor. The Why Factory ve sanatçı Federico Díaz iş birliğiyle hayata geçirilen bu vizyoner proje, Carlo Ratti’nin Intelligens. Natural. Artificial. Collective. temasını temel alıyor. BIOTOPIA, yaşamaya elverişli değil, yaşayan şehirlerin mümkün olduğu bir gelecek hayal ediyor.
Doğadan ilham alan mimari
Winy Maas liderliğindeki TU Delft merkezli düşünce platformu The Why Factory tarafından geliştirilen ve sanatçı Federico Díaz ile birlikte şekillenen BIOTOPIA, hem etkileyici bir enstalasyon hem de sinematik bir spekülasyon. Proje, doğadaki yaşam döngülerinden ilham alarak; büyüyen, dönüşen, bozulan ve yenilenen bir yapılaşma modelini öne çıkarıyor.
Binalar da canlı gibi davranabilir mi?
Projenin merkezinde yer alan Propagative Structures adlı heykelsi enstalasyon, özellikle mangrov köklerinin dayanıklılığı ve ağ tabanlı zekasından esinleniyor. Federico Díaz’ın yarattığı bu yapı, devam eden biyolojik bir dönüşüm sürecini temsil ediyor. Binaların sabit nesneler olmaktan çıkarak, doğanın metabolik döngüsüne katılan canlılar olabileceğini gösteriyor
Diaz, “Biz tamamlanmış objeler tasarlamıyoruz. Yaşam süreçlerini başlatıyoruz.” dedi.
Biyoteknolojiyle dönüşen kentler
Enstalasyona eşlik eden film, Winy Maas tarafından yönetildi ve The Why Factory tarafından üretildi. Film, biyolojik maddelerin insan yerleşimlerini kendi kendini sürdüren sistemlere dönüştürdüğü bir gelecek kurguluyor. Bu dünyada şehirler ormanlara dönüşüyor, binalar ağaçlar gibi büyüyor ve sokaklar aydınlanıyor.
Bu spekülatif kurgu, mimarinin doğa ile değil, doğanın kendisi olarak yeniden tasarlandığı bir senaryoya davet ediyor.
BIOTOPIA’nın kökeni: Araştırma, eğitim ve tasarım bir arada
BIOTOPIA, TU Delft ve Prag’daki CTU’da yürütülen uzun soluklu araştırmalara dayanıyor. Proje, modern inşaatın israfa dayalı ve katı kurallarını sorgularken; yerini biyolojik olarak uyumlu, yenileyici ve kendini dönüştürebilen yapı sistemlerine bırakmasını savunuyor.
Bu yaklaşım yalnızca sürdürülebilirlik odaklı değil; aynı zamanda doğanın ritmine, zekâsına ve adaptasyon becerisine uyumlu yeni bir tasarım etiği sunuyor.
Geleceği birlikte hayal etmek
Winy Maas, mimarlık ile doğa bilimleri arasındaki sınırları kaldıran şu soruyu yöneltiyor:
“Doğa bilimleri, otomasyon, nanomalzemeler, robotik, biyoteknoloji veya biyomimikri; insanlar ile diğer tüm canlı organizmalar arasındaki ilişkileri yeniden kurmamıza nasıl katkı sağlayabilir? Haydi icat edelim, hayal kuralım. Haydi BIOTOPIA’yı düşünelim.”
BIOTOPIA’yı nerede görebilirsiniz?
BIOTOPIA: Propagative Structures, 10 Mayıs - 23 Kasım 2025 tarihleri arasında Venedik Bienali’nin ana mekânlarından biri olan Arsenale’nin Corderie bölümünde ziyaret edilebilir.
Ziyaretçiler, burada mimari bir ekosistemin içine adım atarak doğa gibi düşünen ve yaşayan bir mimarlık anlayışını deneyimleme şansı yakalıyor.