Jihlava’nın Kalbinde Spor ve Kültür Kompleksi

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
CHYBIK + KRISTOF (CH+K), Çek Cumhuriyeti’nin Jihlava kentinde inşa edilen çok amaçlı arenaya ait yeni görselleri paylaştı. 2019 yılında kazandıkları mimari yarışma sonucunda tasarlanan proje, yerel buz hokeyi takımı HC Dukla için geliştiriliyor ve 2025 yılının sonlarında tamamlanması planlanıyor. Proje kısa süre önce karakteristik cephesinin montajıyla önemli bir inşa aşamasını geride bırakmış.

Bu tür büyük ölçekli yapılar genellikle kent dışında konumlandırılırken, Jihlava Arenası şehrin merkezinde kalmaya devam ediyor. Bu karar, kentsel canlılığı artırmak, toplu taşıma erişimini kolaylaştırmak ve yerel ekonomiyi desteklemek amacıyla belediye tarafından bilinçli olarak alınmış. Arena, yalnızca bir spor tesisi değil; sosyal, ekonomik ve kültürel etkileşimi artıracak bir kamusal yaşam merkezi olarak tasarlanmış.

Spor, Kültür ve Topluluk İçin Esnek Bir Alan

Yeni arena, sadece buz hokeyi maçlarına değil, konserler, sergiler, festivaller ve büyük ölçekli organizasyonlara da ev sahipliği yapacak şekilde tasarlanmış. Mimari olarak, çevresiyle güçlü bir bağ kuran proje, dört yapı kütlesiyle geniş kamusal alanları çevreliyor. Yerel üniversiteye bakan kademeli bir meydan, öğrenciler ve kent sakinleri için doğal bir buluşma noktası oluşturuyor.

Projede mevcut iki yapı – ofis ve ikincil buz pisti – korunarak, ana arena ve çok işlevli bir tesisle birleştirilmiş. Yeni tesiste kulüp mağazası, Onur Salonu, spor salonu, bar ve konaklama alanları yer alıyor. Çatıda yer alan koşu parkuru ve Jihlava manzarasına açılan seyir alanları, yapının kentle kurduğu bağı daha da güçlendiriyor. Modüler ve uyarlanabilir tasarımı sayesinde arena, uzun vadeli esneklik ve dayanıklılık sunuyor.

CHYBIK + KRISTOF: “Mimarlık, kentin günlük yaşamına dahil olmalı”

“Mimarlığı, kentlerimizin yaratıcı biçimde yeniden kullanımında bir araç olarak görüyoruz. Jihlava Arenası ile hedefimiz, şehrin dokusuna dahil olmuş ve günlük yaşama aktif biçimde katılan bir mekan oluşturmaktı. Bu ölçekteki yapılar tek işlevli olmamalı; bulundukları çevreyi zenginleştirerek sosyal ve ekonomik etkileşimi artırmalı. Biz de bu yaklaşımla çok işlevliliği odağımıza aldık.”
— Ondrej Chybik, CHYBIK + KRISTOF Kurucu Ortağı

Doğal Malzemeler ve Tasarım Detayları

Arenanın tasarımında bölgenin mimari mirasından beslenen güçlü malzeme tercihleri dikkat çekiyor. Cephede kullanılan köşeli geometriler ve taç benzeri çatı formu, yapıya kent içinde simgesel bir görünüm kazandırıyor. İç mekânda kullanılan kırmızı pigmentli kavisli prefabrike beton tribünler, yön bulmayı kolaylaştıran sezgisel bir işlev görüyor; kırmızı renk tüm ana alanlardan piste yönlendirme sağlıyor.

Sanatçılar ve yerel zanaatkârlarla yapılan iş birlikleri, projenin kültürel katmanını güçlendiriyor. Oturma düzeni tasarlanırken, iç duvarlara dahil edilen özel aydınlatmalar BOMMA tarafından geliştirilmiş. Yiyecek-içecek alanlarında yer alan ışık enstalasyonları, bölgenin sanayi ve kültür tarihine görsel referanslar sunuyor. Çevre düzenlemesi ise ünlü peyzaj mimarı Zdeněk Sendler tarafından üstlenilmiş.

Spor ve Kültür Mekanlarında Yeni Dönem

Jihlava’daki arena gibi projeler, dünya genelinde sürdürülebilir ve çok işlevli spor-kültür yapıları trendinin bir parçası. Son dönemde öne çıkan benzer projeler arasında şunlar yer alıyor:

1. BIG + HNTB, Las Vegas’ta ilk Major League Baseball (MLB) stadyumu New Athletics Ballpark’ın inşasına başladı.
   
2. Populous ve HIJJAS Architects + Planners, Malezya Selangor’daki Shah Alam Spor Kompleksi’nin yeni tasarımını açıkladı.
   
3. Almanya’nın Münih kentinde, ülkenin ilk iklim nötr etkinlik arenası için yeni görseller yayımlandı.
   
4. Zaha Hadid Architects, Çin’in Nansha kentindeki Greater Bay Area Spor Merkezi’nin tamamlanma aşamasına geldiğini duyurdu.

CHYBIK + KRISTOF’un Jihlava Arenası, kent merkezinde konumlanarak mimarlığın yalnızca fiziksel bir yapı değil, sosyal etki yaratan bir strateji olduğunu kanıtlıyor. Esneklik, erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik odaklı bu proje, geleceğin kent yaşamına katkı sağlayacak güçlü bir model sunuyor.